اثرات پرایمینگ بذر در مزرعه و تاریخ کاشت بر رشد و عملکرد لوبیای گیلانی (phaseolous vulgaris l.) به عنوان کشت دوم بعد از برنج در رشت

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر در مزرعه و تاریخ کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد یک ژنوتیپ لوبیا (پاچ باقلا) بومی استان گیلان در کشت دوم بعد از برنج تحقیقی در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج رشت در سال زراعی 1389 انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود، که در آن تاریخ کاشت در سه سطح (20 مرداد، 30 مرداد و 9 شهریور) در کرت های اصلی و پرایمینگ در مزرعه در چهار سطح، شامل بدون پرایم، پرایم با محلول های اوره، سولفات روی و آب معمولی به مدت 5 ساعت در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذر در تاریخ های اول و دوم کاشت به ویژه با استفاده از محلول سولفات روی سرعت ظهور گیاهچه را افزایش داد. استفاده از محلول یاد شده درصد ظهور گیاهچه را نیز 14 درصد ارتقا داد. با تاخیر 20 روزه در کاشت، درصد ظهور گیاهچه، ارتفاع بوته ها، تعداد شاخه های فرعی، طول غلاف ها، تعداد غلاف در متر مربع، و وزن صد دانه کاهش نشان داد. در اولین تاریخ کاشت پرایمینگ بذر با آب و سولفات روی سبب افزایش وزن غلاف ها شد، در تاریخ کاشت اول و دوم، استفاده از سولفات روی سبب افزایش تعداد دانه در غلاف شد. وزن صد دانه نیز در پرایم با سولفات روی افزایش نشان داد. هر سه تیمار پرایم در تاریخ کشت اول عملکرد بیولوژیک را افزایش دادند، که استفاده از محلول سولفات روی این افزایش را به 36 درصد نسبت به شاهد رساند. ولی در تاریخ کشت سوم فقط کاربرد محلول های اوره و سولفات روی این افزایش را موجب شدند. حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر سرعت رشد محصول و حداکثر ماده خشک کل در کشت اول در پرایمینگ با اوره و سولفات روی بدست آمد همچنین در این شرایط شاخص برداشت به طور متوسط 25 درصد افزایش نشان داد، در صورتی که در کشت سوم این صفت تحت تاثیر تیمار های پرایم قرار نگرفت. استفاده از محلول سولفات روی در مقایسه با شاهد در کشت های اول و دوم عملکرد دانه را به طور متوسط 60 درصد افزایش داد که ناشی از افزایش عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در این تیمار ها بود. مقدار پروتئین دانه نیز با پرایمینگ بذر و تاخیر در کاشت کاهش نشان داد.